Na początek trochę teorii. Język szwedzki – język z grupy języków germańskich, będący ojczystym dla ponad 10 milionów osób, głównie w Szwecji i w niektórych częściach Finlandii. Język szwedzki ma status urzędowego w Szwecji, a także w Finlandii (Wikipedia). Językami podobnymi do szwedzkiego są duński, norweski, islandzki i farerski. Nieco dalej w hierarchii podobieństw plasują się niemiecki, francuski i angielski, dla kontrastu i jako ciekawostka: perski, rosyjski i hindi są najdalszymi krewnymi języka szwedzkiego.
Odpowiedź na pytanie po co mi szwedzki jest tak naprawdę odpowiedzią na pytanie: na ile łączysz swoje życie zawodowe (ale też prywatne) ze Szwecją lub/i ze Szwedami. Jeśli masz lub planujesz mieć jakikolwiek punkt styku ze szwedzkim rynkiem pracy, odpowiedź na pytanie po co mi szwedzki jest jest oczywista. Po prostu jest on potrzebny.
Aby wyczerpać odpowiedź na zadane pytanie należy obalić przekonanie o tym, że w Szwecji wystarczy znajomość angielskiego, aby móc się dogadać i załatwić wszystkie swoje sprawy. I tutaj nie można nie zgodzić się z faktem, że Szwedzi doskonale znają angielski. Nie wszyscy, ale większość tak. ALE! Większość Szwedów nie jest dwujęzyczna! Oni znają angielski bardzo dobrze, ale nie jest to ich język ojczysty. Świetnie mówią po angielsku, m.in. dzięki temu, że wszelkie programy anglojęzyczne w telewizji oglądają bez lektora a z napisami. Dzięki temu w bardzo dobrym stopniu posługują się fonetyką. Angielski nie jest jednak językiem, dzięki którym stworzymy ze Szwedami długotrwałe relacje!
A teraz aspekt praktyczny
Jeśli planujesz wyjazd do Szwecji do pracy i pracę w swoim wyuczonym zawodzie, znajomość języka szwedzkiego jest niezbędna. Nie musi to być znajomość w stopniu biegłym, ale pracodawca z pewnością chętniej zatrudni osobę, która zna język szwedzki niż osobę, która w tym języku nie potrafi się dogadać.
W chwili obecnej politycy szwedzcy rozważają przywrócenie wymogu znajomości języka szwedzkiego jako jednego z elementów pozwalających na pobyt stały w Szwecji. Jednak na dzień 8.08.2022 taki wymóg nie istnieje. W wielu zawodach znajomość języka szwedzkiego jest rekomendowana a nie prawnie nakazana.
Szwedzki w służbie zdrowia
W tym wypadku dobra znajomość języka szwedzkiego stanowi warunek konieczny do uzyskania możliwości pracy w szwedzkiej służbie zdrowia.
Aby udowodnić swoje umiejętności językowe, należy uzyskać pozytywną ocenę lub certyfikat z jednego z poniższych:
- Szwedzki 3 (Svenska 3) lub szwedzki jako drugi język w Komvux (kształcenie dorosłych w szkole średniej)
- Szwedzki na poziomie C1 zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego – egzamin TISUS
- kurs lub egzamin dający dostęp do studiów uniwersyteckich – matura szwedzka
Czy szwedzki jest trudny?
Właściwie nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ zależy od tego jaki jest Twój język ojczysty oraz od tego, jakie języki obce już znasz. Dla osób, których językiem ojczystym nie jest jeden z języków skandynawskich, nauczenie się szwedzkiego nie jest taką szybką sprawą.
W wielu rankingach szwedzki znajduje się w czołówce najłatwiejszych do nauczenia się języków. Ja bym dodała, że jest on łatwy dla osób znających angielski i niemiecki, bo wiele rzeczy można nauczyć się przez analogię. W porównaniu do angielskiego i niemieckiego, zdecydowanie łatwiejsza jest gramatyka. W przypadku słownictwa, szwedzki jest pełen zapożyczeń z angielskiego, niemieckiego i francuskiego. Niektórzy mówią, że to taka hybryda tych trzech, ale gramatyka jest uproszczona.
Niezależnie od tego, jaki jest Twój język ojczysty, najtrudniejsza w języku szwedzkim jest fonetyka (wymowa). Jednak znowu, stopień trudności zależy od tego, skąd pochodzisz. Niemiec, który chce się uczyć szwedzkiego, znacznie lepiej poradzi sobie z wymową niż Francuz, który ma zupełnie inną fonetykę w swoim języku.
Warto podkreślić, że znajomość gramatyki i fonetyki to nie wszystko. No dobrze. Zakładamy, że już masz opanowane podstawy. Przyszedł czas na wykorzystanie języka w praktyce. I tutaj, zresztą jak w każdym języku, jest cała masa zwrotów, związków frazeologicznych i wyrażeń idiomatycznych, których trzeba się nauczyć na pamięć.
Dla każdego, kto go realnie potrzebuje i ma intencję go wykorzystać w praktyce.
Zanim rozpoczniesz naukę szwedzkiego, czy też jakiegokolwiek języka obcego, musisz zadać sobie pytanie: do czego Ci to jest potrzebne? Nawet jeśli chcesz się uczyć z pasji i z ciekawości, warto zastanowić się, do czego ta pasja Cię później doprowadzi: czy do wyjazdu, czy do pracy, czy po prostu chcesz czytać książki po szwedzku i oglądać filmy. Postaw cel końcowy, który podtrzyma Twoją motywację.
Jeśli Twoją motywacją jest praca i studia, dużo łatwiej jest się zmobilizować. I takich kursantów jest najwięcej.
Niezależnie od tego, czy mieszkasz w Szwecji czy poza Szwecją, na początek potrzebujesz dobrego nauczyciela, który przeprowadzi Cię przez pierwszy etap nauki.
Wiele rzeczy w szwedzkim jesteś w stanie prawdopodobnie opanować samodzielnie, np. w dużym stopniu gramatykę, ale bardzo trudno będzie samodzielnie Ci opanować naukę wymowy szwedzkiej. Nauczyciel pomoże Ci nauczyć się w poprawy sposób układać usta do wymowy głosek, których nie ma w żadnym innym języku. Powie Ci, których mięśni używać, w jaki sposób ćwiczyć aparat mowy, aby brzmieć prawidłowo. Nauka wymowy szwedzkiej to długotrwały proces a nauka poprawnej wymowy może potrwać nawet dwa lata. Wiadomo, że u osób mieszkających w Szwecji czas nauki fonetyki może być o wiele krótszy. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji i ilości poświęconego czasu.
Nauczyciel jest też osobą, która wskaże Wam z jakich materiałów do nauki korzystać.
Z innych ważnych rzeczy – potrzebujesz też czasu, mam na myśli około 15-30 minut dziennie na samodzielnie powtórki. Oczywiście im więcej tym lepiej, ale jest to minimum. Pamiętaj! Język, który jest dla Ciebie nowy, jest szybko zapominany. Mózg wymaga czasu, żeby zbudować pamięć długotrwałą.
Nie chcę zaczynać tego akapitu od stwierdzenia “to zależy”, bo to jasne. Poniższa statystyka bierze pod uwagę regularną i nieprzerwaną pracę z językiem. Uśredniając:
poziom A1 – około 6 miesięcy przy dwóch lekcjach w tygodniu po 60 minut
poziom A2 – około 10-12 miesięcy przy dwóch lekcjach w tygodniu po 60 minut
poziom B1 – około 12-24 miesiące przy dwóch lekcjach w tygodniu po 60 minut
poziom B2 – od 24 miesięcy nawet do 5 lat regularnej nauki
poziom C1 – około 5 lat przy regularnej nauce bez przerwy, regularnych powtórkach, stałym kontakcie z językiem szwedzkim (codziennie), w tym słuchanie radia, oglądanie mediów w języku szwedzkim bez napisów.
poziom C2 – hmmm…. wieloletnie mieszkanie w Szwecji, nauka w szwedzkiej szkole, studia w języku szwedzkim. Na kursie do takiego poziomu nie jesteśmy w stanie dojść.